DUODENİT NƏDİR?

Duodenit, onikibarmaq bağırsağın iltihabı olaraq da bilinir, nazik bağırsağın başlanğıcı olan onikibarmaq bağırsaqda meydana gələn iltihabdır. Onikibarmaq bağırsağın iltihabı qarın ağrısı, qanaxma və digər mədə-bağırsaq simptomlarına səbəb ola bilər. Duodenitin ən çox yayılmış səbəbi Helicobacter pylori (H pylori) adlı bakteriya növü ilə əlaqəli mədə infeksiyasıdır. Bu orqanizm normal olaraq zərif duodenal selikli qişanı mədənin turşulu tərkibindən qoruyan selik baryerini pozur. Bu maneənin itirilməsi insanda xroniki iltihaba və onikibarmaq bağırsağın xorasına səbəb olur.

Bir çox insan H. pylori ilə gənc yaşda yoluxur, lakin simptomlar yetkinlik yaşına qədər özünü göstərmir. Bəzi insanlarda H. pylori infeksiyası duodenitə səbəb olur; Müalicə olunmazsa, onikibarmaq bağırsaqda xoralara (açıq yaralar) səbəb ola bilər. Qeyri-steroid iltihabəleyhinə dərmanlar (NSAİİ), spirt və ya tütün kimi dərmanların ciddi və uzun müddət istifadəsi də duodenitə səbəb ola bilər. Daha az hallarda Crohn xəstəliyi duodenitə səbəb ola bilər.

Əgər simptomlar birdən-birə özünü göstərirsə və qısa müddət ərzində narahat edirsə, kəskin duodenit, uzun müddət aylar, hətta illər ərzində baş verərsə, xroniki duodenit adlanır.

DUODENİT ƏLAMƏTLƏRİ

Duodenitin əlamətləri və simptomları daimi və ya sporadik ola bilər və xəstəliyin gedişi fərdlər arasında fərqlidir. Səbəb H pylori olarsa, infeksiya müalicə olunmadığı müddətcə simptomlarınız qalacaq. Duodeniti olan bəzi insanlarda heç bir əlamət yoxdur, digərlərində isə qusma ilə və ya qusma olmadan yanma ağrısı və ya ürəkbulanma ola bilər.

DUODENİTİN SƏBƏBLƏRİ

Duodenit adətən Helicobacter pylori (H pylori) adlı bakteriyalardan qaynaqlanır. Aşağıdakılar da duodenitə səbəb ola bilər:

– Bakterial, göbələk və ya viral infeksiya
– Ağır xəstəlik və ya stress
– NSAİİlər, aspirin və ya steroid dərmanları
– Tütün məmulatlarından və ya spirtdən istifadə
– Crohn xəstəliyi
– Xərçəngin müalicəsi üçün radiasiya
– Mədə və ya nazik bağırsağın zədələnməsi
– Düymə batareyası kimi udduğunuz zəhərli obyekt

DUODENİT MÜALİCƏSİ

H. pylori ilə əlaqəli duodenit halında, infeksiya antibiotiklərlə uğurla müalicə edilə bilər. H. pylori ilə əlaqəli olmayan duodenitdə mədə turşusunu azaldan dərmanlar effektiv müalicə ola bilər. Əllərinizi sabun və su ilə yumaq kimi ümumi gigiyena qaydalarına əməl etməklə H pylori infeksiyası riskinizi azalda bilərsiniz. Alkoqol istehlakının məhdudlaşdırılması və qeyri-steroid iltihabəleyhinə dərmanların (NSAİİ) istifadəsinin məhdudlaşdırılması kimi həyat tərzi dəyişiklikləri qeyri-H pylori duodenit riskini azalda bilər.

Şiddətli qarın ağrısı, qanlı və ya qara qatranlı nəcis və ya qanlı və ya qara qusma kimi ciddi simptomlar üçün dərhal həkimə müraciət edin.

Əgər duodenit üçün müalicə olunursunuzsa, lakin yüngül simptomlar təkrarlanırsa, dərhal həkimə müraciət edin.