Fistullar -Fistula orqanlar arasında və ya daxili orqanlarla bədən səthi arasında yaranan qeyri-təbii əlaqələrdir. Fistulalar tez-tez bir orqan iltihablandıqda və ya yaralananda inkişaf edir. Doğuş zamanı perineumdakı zədələnmələrı, xroniki iltihablı bağırsaq xəstəlikləri və ya abseslər fistula səbəb ola bilər. Fistulun əlamətləri ağrı, qanaxma, sidik, nəcis və digər bədən mayelərinin uyğun olmayan yerlərdən axmasıdır. Diaqnoz təsirə məruz qalan nahiyyəni fiziki müayinə,USM və MRT kimi bir metodla araşdırdıqdan sonra qoyulur.

Fistula nədir?

Fistula növləri hansılardır?

Anal fistula

Sidik yollarının fistulaları
Digər fistulalar
Niyə fistula meydana gəlir?
Fistulanın əlamətləri hansılardır?
Anal fistula simptomları
Sidik yollarının fistula əlamətləri
Bir fistula necə diaqnoz qoyulur?
Fistula müalicəsi necə aparılır?
Fistula nədir?
Fistula bir orqanla başqa bir quruluş arasındakı anormal bir boru əlaqəsidir. Sidik kisəsi və vajina və ya bədən boşluğu və dəri kimi iki bədən boşluğunun birləşməsi şəklində ola bilər. Fistula termini latın dilində boru demək olan fistula sözündən götürülmüşdür. Ən çox anusda və ətrafında görülür və bu vəziyyətdə anal fistula adlanır. İkinci ən çox görülən yer iki bağırsaq bölməsi arasındadır və bunlara enteroenterik fistulalar deyilir. Fistulalar rektum və vaqina, bağırsaq və dəri, bağırsaq və sidik kisəsi arasında rast gəlinir.
Anal fistula
Anal fistula, bağırsağın son hissəsi ilə anus ətrafındakı dəri arasında inkişaf edən kiçik tunel şəklində anormal quruluşlardır. Ümumiyyətlə anus ətrafinda bir infeksiya nəticəsində inkişaf edən bir abses səbəb olur. Abses boşaldıqda kiçik bir kanal qala bilər. Anal fistula narahatlıq və dəri qıcıqlanması kimi xoşagəlməz simptomlara səbəb ola bilər və ümumiyyətlə öz-özünə sağalmaz. Əksər hallarda cərrahi yolla bağlanmalıdır.
Anal fistülün ən vacib səbəbi kimi, bunlar anus ətrafında inkişaf edən abseslərdir. Anal absesi olan hər iki ilə dörd nəfərdən birinin fistula inkişaf edəcəyi təxmin edilir.
Bir rektovaginal fistula-Vaqina ilə rektum arasında yerləşir. Rektum yoğun bağırsağın son hissəsidir.
Enterovaginal: Bu tip fistula vaqina ilə bağırsaq arasında yerləşir.
Niyə fistula meydana gəlir?
Bir fistula meydana gəlməsinin bir səbəbi uzun müddət sağalmayan abses ola bilər. Apses nəticədə dəriyə, başqa bir bədən boşluğuna və ya bir orqana uzanaraq fistula meydana gəlməsinə səbəb ola bilər.
Doğuş zamanı epizyotomi kəsik səbəbiylə vajina ilə rektum arasında rektovaginal fistula meydana gələ bilər.
Həzm sistemi əməliyyatlarından sonra xərçəng üçün radiasiya terapiyasından sonra bağırsaqlarda fistula əmələ gələ bilər.
Crohn xəstəliyivə ya ülseratif kolit, bəzi cinsi yolla keçən xəstəliklər, HİV və vərəm kimi xroniki iltihablı bağırsaq xəstəlikləri fistüllərə səbəb ola bilər.
Xərçəng toxuma ziyan vuraraq fistula əmələ gəlməsinə yol aça bilər.
Bəzən kateter və ya endoskopiya kimi müasir tibbi cihazların da təsadüfən bir orqana və ya damar divarına nüfuz etməsi və iltihablanması ilə ortaya çıxa bilər.
Divertikulit. Yoğun bağırsaqda xırda kisəyə bənzər quruluşların infeksiyası fistula səbəb ola bilər.
Anus yaxınlığında rektal və ya hemoroid əməliyyatları kimi cərrahi prosedurların komplikasiyası kimi inkişaf edə bilər.
Vajinanın arxa divarındakı əməliyyatlar anus və ya rektuma bir fistulun açılması ilə nəticələnə bilər.
Fistulanın əlamətləri hansılardır?
Fistula simptomları, anormal əlaqənin meydana gəldiyi yerə bağlıdır. Perianal fistulada anusda davamlı ağrı və ya şişlik ola bilər. Bağırsaq və sidik kisəsi arasındakı fistula təkrarlanan sidik yolu infeksiyalarına səbəb ola bilər. Bağırsağın iki hissəsi arasındakı fistulalar heç bir əlamətə səbəb ola bilməz. Fistula simptomlarına ağrı, atəş, həssaslıq, qaşınma, irin və ya pis qoxulu axıntı daxildir. Semptomlar fistulanın şiddətinə və yerləşməsinə görə dəyişir.
Anal fistula simptomları
Anus ətrafındakı dərinin qıcıqlanması
Oturarkən, hərəkət edərkən, nəcis çıxarkən və ya öskürərkən artan davamlı agri. pis qoxulu irinli və ya qanli ifrazatin olmasi kimi əlamət verir.
Rekto-Vaqinal fistullar
Vaginadan pis qoxu gəlməsi
Vajinadan nəcis gəlməsi
Fistulogramda fistula boya vurulur və rentgen çəkilir. Boya, fistulanın filmdə daha yaxşı görünməsinə kömək edir.